Od 8 lat interesuję się fotografią. Skończyłem kilka kursów, posiadam trochę sprzętu. Żyjemy w dobie, w której zalewani jesteśmy setkami zdjęć i niestety większość z nich jest brzydka. Oglądamy tysiące zdjęć każdego dnia i większości z nich nie zapamiętujemy. Dlaczego?
Powodów jest całe mnóstwo. Oto kilka przykładów:
1) Bo Twoje zdjęcia są dokładnie takie same, jak setki innych, które powstały wcześniej.
Regularnie podglądam kilka osób na Instagramie – znam osoby, które potrafią 3 razy dziennie wrzucać dokładnie identyczne zdjęcia. W szczególności dotyczy to dziewczyn, które np. wrzucają dokładnie identyczne zdjęcia swojej buzi. Owszem, czasem są to buzie ładne, ale przy kilku setkach identycznych zdjęć, ciężko się nimi zachwycać. Nie wrzucaj spamu. Myśl! Czy sam chciałbyś/chciałabyś obejrzeć takie zdjęcie? Co ono daje drugiemu człowiekowi? Czy jest ładne? Poprawi komuś humor? A może jedynie poinformuje świat, że zjadłeś niesmaczną zupę? Nie zawsze powód musi być ważny. Ale myślenie, po co coś robisz, czasem powstrzyma Cię przed spamowaniem.
2) Nie znasz i nie stosujesz technik fotograficznych.
Jak w każdej innej dziedzinie warto znać chociaż podstawy związane z robieniem zdjęć, jeśli chcesz je robić dobrze. Poznanie podstawowych technik nie jest trudne, a bardzo ułatwia robienie ciekawszych zdjęć. Dlaczego tak jest?
Odpowiedź może być banalna. Nasze życie pełne jest schematów. Tak działa nasz mózg. Woli pracować rutynowo. To właśnie dlatego w życiu codziennym nie zauważamy wielu wspaniałych rzeczy, które nas otaczają. Pisałem o tym chociażby w artykule o uważności. Możesz go przeczytać o tutaj.
Weźmy najprostszy przykład: czytamy teksty od lewej do prawej, prawda? Ze zdjęciami jest podobnie.
Wykorzystajmy to w praktyce – spójrz na zdjęcie poniżej:
Co w nim ciekawego? Nie wywołuje, przynajmniej u mnie, żadnych emocji. Postać jest na środku z tyłu widać jakiś samochód. Niby kolory są okej, ale zdjęcie jest po prostu nudne.
Krok pierwszy! Nigdy nie umieszczaj fotografowanego obiektu na środku. Nie pytaj mnie dlaczego, ale takie zdjęcia nasz mózg od razu traktuje, jako nudne. To nic, że Twój aparat automatycznie próbuje wyostrzać obiekty na środku. Takie zdjęcia są nudne i kropka. Nigdy tak nie rób.
Poprawmy je odrobinę:
Jest odrobinę ciekawiej, prawda? Nasz bohater sprawia wrażenie zamyślonego, patrzy gdzieś w przestrzeń. Samochód zaczyna jakoś wyglądać. A wystarczyło zastosować trójpodział.
Przecięcia tych linii, to tak zwane mocne lub złote punkty. To w nich właśnie powinieneś umieszczać najważniejsze elementy swoich zdjęć. Większość telefonów i aparatów może „uruchomić” taką funkcję – na swoim aparacie zobaczysz taką siatkę. To nie przypadek! To funkcja, ułatwiająca robienie poprawnych technicznie zdjęć. Dodatkowo zwróć uwagę, że linia horyzontu znajduje się wzdłuż 1/3 zdjęcia. To również element techniki, dzięki temu zdjęcie jest równe, ma odpowiedni balans wszystkich elementów, wydaje się naturalne. Oczywiście możesz tutaj eksperymentować, w obrębie tych linii. Zobacz, co się stanie, jeśli umieścisz twarz swojej postaci blisko krawędzi kadru. Dzięki temu możesz wywołać wrażenie ciasnoty i braku tlenu. Podobny efekt „braku tlenu” osiągniesz fotografując horyzont w 2/3. Zrobi się „ciasno”.
3) Krzywe nie znaczy ładne.
Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest „kręcenie” aparatem i robienie zdjęć „na ukos”. Dlaczego tak robimy? Odpowiedź jest banalna – automatycznie przyjmujemy za fakt, że takie krzywe kadry są ciekawe, bo zazwyczaj nie obserwujemy w ten sposób świata.
Symetria – estetyka głupców.
Ale umówmy się – takie zdjęcia nie są ładne. Są żenujące. Przestań tak robić. Natychmiast.
To naprawdę nic ciekawego. To prawda, że w pierwszym momencie to zdjęcie może wydawać Ci się fajne. Ciekawsze niż te wyżej. Ale zamykając ten artykuł, natychmiast zapomnisz o tym zdjęciu.
Wszystkie tego typu zdjęcia wyglądają podobnie. Patrz!
4) Bo próbujesz umieścić zbyt wiele ciekawych rzeczy na raz.
Jesteś w górach. Patrzysz na piękny widoczek. Wyciągasz aparat. Robisz zdjęcie. Jest nudne i nieciekawe. Musisz pogodzić się z tym, że nie uda Ci się uchwycić na zdjęciu tego, co widzi Twoje oko. Nawet jeśli zrobisz zdjęcie pionowo, wycinając ciekawy fragment kadru, nadal nie odda to wolności gór.
Teraz idziemy nad jezioro, ok? Widzisz piękne słodkie kaczuszki! Tyle ich jest! Takie słodkie, takie miłe!
Wróćmy teraz na chwilkę do trójpodziału. Jak widzisz linie przecinają się 4 razy. Nie oznacza to, że możesz umieścić 4 ciekawe rzeczy-punkty na zdjęciu. W ten sposób tworzysz chaos.
Która kaczuszka jest ciekawa? Na którą powinieneś patrzeć? Na czym się skupić? To prawda, że wszystkie są słodkie. Ale nie wiem, na którą patrzeć.
A teraz zobacz:
Prawda, że to kwintesencja słodkości? Awww….
5) Bo nie zwracasz uwagi, co masz w kadrze.
To chyba najpoważniejszy błąd. Zapominasz, że nie tylko osoba na pierwszym planie jest istotna. Drugi plan często jest ważniejszy. Internet pełen jest zdjęć oraz filmów, gdzie drugi plan kompletnie niszczy zdjęcie. Bo jest nieciekawe. Tutaj śmiało możesz przyjąć zasadę:
Im mniej, tym lepiej.
Naprawdę. Aparat fotograficzny ma tę niezwykłą możliwość, że wszystko może być ostre. Ale nasze oko tak nie widzi. Zawsze skupia wzrok na tylko jednej rzeczy, a resztę „rozmazuje”. Rozsądnie stosuj to również w fotografii. Dbaj o kadr!
6) Nie zwracasz uwagi na oświetlenie.
To bardzo ważny element zdjęć. Zobacz, co prawidłowe operowanie światłem potrafi zrobić z twarzą:
Jedyne, co zmienia się w tym filmie to oświetlenie – kąt padania, kolor, moc. A zmienia rysy tej Pani całkowicie!
7) Bo nie oglądasz innych zdjęć
Tzn. oglądasz, ale te brzydkie. Albo nieświadomie. Poczytaj o analizie fotografii, idź na jakiś kurs. Poczytaj o innych technikach fotograficznych. Idź na wystawę fotografii, chociażby na WordPress Photo. Edukuj się. Jakość Twoich zdjęć znacznie się poprawi.
A później, spróbuj zasiąść i pooglądać zdjęcia kilku najważniejszych fotografów. Oto kilka nazwisk, z którymi warto się zapoznać:
- David LaChapelle
- Andrzej Dragan
- Richard Avedon
- James Abbé
- Paul Strand
- Bruce Weber
- Steve McCurry
- William Eggleston
- Andreas Gursky
- Mark Hogancamp
- Vik Muniz
- Gregory Crewdson
9 Responses
Odczułem, czytając ten artykuł, że jest strasznie pretensjonalny…
Co masz na myśli? 🙂
Ja również. Jakiś taki… narzucający podstawy z podstawowego kursu fotografii. Odnoszę wrażenie, że po prostu przekazujesz to, czego nauczyłeś się na kursie, a przecież po 8 latach chyba umiesz dużo więcej.
Owszem, zasadniczo masz rację do co działania naszego umysłu, zasad kadrowania itp. Ale to porady… dla kogoś, kto pierwszy raz ma w ręku aparat. Tymczasem jeśli świadomie złamiesz te zasady, możesz uzyskać dużo lepszy efekt. Tylko musisz wiedzieć, co chcesz uzyskać.
Prosty przykład. Jedną zasad (o których nie wspomniałeś), jest „patrzenie” do środka kadru. Tymczasem możesz zrobić na przekór – ustawić osobę w brzegu kadru (nie w mocnym punkcie) i jeszcze skierowaną na zewnątrz, tak jakby uciekała.
Zdjęcia ukośne też się robi i nie jest to błąd. Złoty podział to nie tylko wspomniane 4 kreski. Nie wiem, jak się to nazywa, ale jest podział oparty na przekątnych i trójkątach.
Nie poruszyłeś natomiast wielu innych błędów jak np. poleganie na automatyce, robienie zdjęć pod światło (aparatem, który się do tego nie nadaje).
A punkt #1 wręcz się kłóci z tym, co można zobaczyć na instagramie. To właśnie powtarzające się i podobne kadry mają najwięcej lajków. Nie pytaj, nie wiem, czemu. Ale tak jest.
Taaak, to pewnie temat na długą rozprawkę.
Masz rację, że artykuł jest dla osób, które pierwszy raz mają w ręku aparat. Bo okazuje się, że większość ludzi na ziemii tak się właśnie zachowuje 🙂 Nie wykluczone, że w przyszłości będę rozwijał ten wątek. Mam ogromną chęć zrobić na blogu kilka długich interpretacji pojedynczych ilustracji – rozkładać je na czynniki pierwsze, krok po kroku zastosowanie kadrów, kolorów czy układów wraz z informacją dlaczego akurat tak zapamiętujemy dane zdjęcie. Na YouTube pojawia się sporo takich analiz ale dotyczą one głównie filmów. Nie spotkałem się z takimi analizami zdjęć 🙂
Dopisałem w #Nozbe do listy projektów dzięki za pomysł.
A w przyszłości jak już wspomniałem, nie wykluczone, że pojawią się kolejne artykuły – bo faktycznie rzeczy o których piszesz takie jak ufanie automatyce (która zaczyna sobie radzić naprawdę nie źle – np. w telefonach – w moim note 4 praktycznie nigdy nie przychodzę na manual, bo automat robi naprawdę przyzwoite zdjęcia.
Do takich najgorszych błędów dopisałbym jeszcze używanie lampy błyskowej – 90% ludzi korzysta z niej baardzo fatalnie.
Podrzucisz imię i nazwisko jakiejś znanej fotografki? 🙂 Pozdrawiam
Diane Arbus, Sally Mann, Nan Goldin 🙂 proszę
Fotografia to jednak coś więcej 🙂 Najważniejsze to potrafić odpowiedzieć na pytanie „dlaczego?”. Dlaczego umieściliśmy coś na brzegu kadru, zamiast w mocnych punktach, dlaczego stosujemy symetrię, dlaczego pokazujemy pełny kontekst zamiast detalu, dlaczego detal zamiast kontekstu, dlaczego wybieramy perspektywę tuż nad ziemią, dlaczego wchodzimy na krzesło lub na piętro budynku, dlaczego stąd i pod takim kątem jest lepiej niż stamtąd i pod innym, dlaczego wybieramy kadr pod słońce, dlaczego w ogóle robimy zdjęcie tej sceny i w taki sposób. W fotografii rady oparte na „nigdy” i „zawsze” po prostu się nie sprawdzają 🙂
Masz duża rację mówiąc że rady oparte na „nigdy” i „zawsze” nie działają. W dużej mierze się z Tobą zgadzam. Ale z drugiej strony w sieci znajdziemy mnóstwo fatalnie brzydkich i nieciekawych zdjęć, który po prostu nie da się oglądać – ale „artysta” argumentuje bo… tak. Nie wolno odpowiadać na pytanie „dlaczego” bo tak 🙂
Co jak co, ale „bo tak” to po prostu nie jest odpowiedź na pytanie. 😛